Renta dożywotnia – pytania i odpowiedzi

Jak działa renta dożywotnia i od czego zależy wysokość świadczeń, które może otrzymać senior? Czy umowę można rozwiązać? Co się stanie, gdy suma wypłat przekroczy wartość mieszkania? Czy umowę renty dożywotniej może zawrzeć małżeństwo? Na te i inne pytania odpowiada Małgorzata Kowacka, Ekspert Funduszu Hipotecznego DOM we Wrocławiu.

Czym różni się odwrócony kredyt hipoteczny i renta dożywotnia oferowana przez fundusze hipoteczne?

Jedną z podstawowych różnic jest czas wypłacania świadczeń pieniężnych. W przypadku renty dożywotniej, świadczenia wypłacane są dożywotnio, a w przypadku odwróconego kredytu hipotecznego – przez określony czas np. 5 lub 10 lat. Druga podstawowa różnica to prawo własności do mieszkania. W przypadku umowy z funduszem, prawo własności przechodzi na świadczeniodawcę w momencie podpisania umowy, co jednocześnie oznacza, że wszystkie koszty eksploatacji mieszkania (np. czynszu), podatek od nieruchomości lub opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, spoczywają od tej chwili na funduszu, a nie seniorze. W przypadku umowy z bankiem do przeniesienia własności nieruchomości dochodzi dopiero po śmierci świadczeniobiorcy. W obu przypadkach senior może do końca życia zamieszkiwać w swoim mieszkaniu. W przypadku renty dożywotniej zapewnia mu to tzw. służebność osobista mieszkania wpisana do księgi wieczystej lub prawo nieodpłatnego korzystania z nieruchomości. Warto dodać, że umowa renty dożywotniej zawieranej z Funduszem podpisywana jest w formie aktu notarialnego.

Co ważne – w Polsce Klienci nie mają jeszcze możliwości zawarcia umowy z bankiem. Mimo stosownej Ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, która weszła w życie pod koniec 2014 roku, jeszcze żaden z banków nie zdecydował się na wprowadzenie usługi do swojej oferty. Fundusze hipoteczne, z którymi można zawrzeć umowę działają w Polsce od dawna, najstarszy z nich od 2008 roku.

Od czego zależy wysokość renty dożywotniej?

Decydujące są trzy czynniki: wartość domu czy mieszkania (na którą wpływa m.in. metraż i lokalizacja), wiek oraz płeć świadczeniobiorcy.

Czy podpisując umowę renty dożywotniej właściciel nieruchomości przestaje być jej właścicielem?

Tak. W obecnym stanie prawnym umowa renty dożywotniej zawierana z funduszem hipotecznym oznacza przeniesienie prawa własności nieruchomości w dniu zawarcia umowy. Senior zachowuje jednak prawo korzystania z nieruchomości, które gwarantuje mu tzw. służebność osobista mieszkania, wpisywana do księgi wieczystej.

Czy senior może odzyskać mieszkanie lub rozwiązać zawartą umowę renty dożywotniej?

Tak. Na wniosek seniora umowę można rozwiązać i odzyskać własność mieszkania. Senior musi zwrócić pieniądze, które otrzymał od funduszu wraz z odsetkami oraz pozostałe koszty bezpośrednio związane z umową.

Czy renta dożywotnia przestanie być wypłacana, gdy senior będzie żył długo, a suma wypłat przekroczy wartość mieszkania?

Nie. Renta dożywotnia, jak sama nazwa wskazuje, jest wypłacana dożywotnio, bez względu na zmianę cen na rynku nieruchomości, czy długość życia seniora. Od początku trwania umowy fundusz płaci też podatki od nieruchomości, opłatę za wieczyste użytkowanie gruntu oraz ponosi koszt ubezpieczenia mieszkania. Te dodatkowe zobowiązania również pozostają po stronie funduszu nawet wtedy, gdy suma wypłat przekroczy wartość nieruchomości. Co ważne podwyżki czynszu po podpisaniu umowy nie obciążają więcej seniora, a same świadczenia są waloryzowane.

Czy umowę renty dożywotniej może podpisać małżeństwo i czy po śmierci jednego z małżonków wysokość wypłat zmienia się?

Tak – umowę renty dożywotniej może podpisać małżeństwo. Dostaje ono jedną, wspólną i stałą sumę pieniędzy, która jest wypłacana do śmierci małżonków. Gdy jedno z małżonków umrze jako pierwsze kwota wypłat nie zmienia się. Świadczenia są wypłacane w takiej samej kwocie żyjącemu małżonkowi.

Jeśli umowę podpisuje małżeństwo, a jednym z czynników wpływających na wysokość wypłacanej renty dożywotniej jest wiek, to czyj wiek bierze się pod uwagę?

W takiej sytuacji fundusz hipoteczny nalicza wysokość renty dla osoby, która – według danych GUS – będzie żyła dłużej.

(BaPu)

Powiązane artykuły