„Dolnośląski Festiwal Tajemnic” jest projektem autorskim Joanny Lamparskiej, dziennikarki i podróżniczki, autorki wielu książek o tajemnicach Dolnego Śląska, od kilkunastu już lat promującej region dolnośląski poprzez jego tajemniczość. Cztery poprzednie edycje „Dolnośląskiego Festiwalu Tajemnic”, które odbyły się w latach 2013 – 2016 roku okazały się wielkim sukcesem.
Podczas każdej edycji Festiwalu Tajemnic łączna liczba odwiedzających przekroczyła 20 tysięcy. Dzięki temu Dolnośląski Festiwal Tajemnic urósł do rangi największej imprezy o takim charakterze na Dolnym Śląsku i jednej z najważniejszych w Polsce.
Sobota 12.08.2017
Sala balowa
- UKRYCIA I ODKRYCIA
10.00 Dariusz Garba – „Sowiogórski Olbrzym i Książ. Legenda a rzeczywistość”
Autor licznych publikacji o Górach Sowich i Zamku Ksiaż, oraz ich badacz od ponad czterdziestu lat opowie o swoich najnowszych odkryciach związanych z najbardziej tajemniczymi miejscami Dolnego Śląska.
11.00 Elżbieta Szumska – Güttlerowie – amerykański sen w Złotym Stoku oraz odkrycie Sztolni Ochrowej
Właścicielka kopalni złota opowiada o tym, jak odkryła nową sztolnię, co świadkowie opowiedzieli jej o depozytach z czasów II wojny światowej oraz jak udało się odnaleźć pewną znaną podróżniczkę, córkę przedwojennych właścicieli kopalni.
12.00 Joanna Hytrek – Hryciuk „Notatki pełne tajemnic. Günther Grundmann i ewakuacja dóbr kultury z wojennego Breslau”
Autorka licznych publikacji, w tym: „Ludność niemiecka a żołnierze Armii Czerwonej (Radzieckiej) na Dolnym Śląsku w latach 1945 – 1948” przybliży najbardziej tajemniczy okres końca wojny. Wykład w ramach konferencji: „Zaginione – poszukiwane – odnalezione”
13.00 Piotr Galik – „Wielkie europejskie kulturobójstwo. Pierwsza wojna światowa, jako czas dewastacji dóbr kultury, dzieł sztuki i dorobku cywilizacyjnego Europy”
Druga wojna światowa to czas wielkiej grabieży dzieł sztuki. A co z pierwszą wojną? Przyniosła przecież milionowe ofiary w ludziach i gigantyczne wyniszczenie ekonomiczne Starego Kontynentu. Wrocławski historyk opowie o gigantycznej dewastacji szeroko rozumianych dóbr kultury podczas działań wojennych 1914-1918.
Wykład w ramach konferencji: „Zaginione – poszukiwane – odnalezione”
- W ŚWIECIE TAJEMNICY
15.30 Joanna Lamparska – „Miasta do góry nogami. Podziemia Europy i ich tajemnice”
Pod Europą ciągną się kilometry podziemnych konstrukcji, od zagadkowych grobowców z czasów prehistorycznych, przez nielegalne kluby i destylarnie, mroczne katakumby, aż do fabryk drążonych we wnętrzu gór w czasie drugiej wojny światowej i współczesnych, ultranowoczesnych schronów dla milionerów…
16.30 Piotr Maszkowski – „Nie tylko złoto Wrocławia i Lubiąż – skarby i tajemnice Dolnego Śląska w świetle materiałów archiwalnych resortu bezpieczeństwa PRL”
Czy bezpiece udało się kiedykolwiek odkryć skarb? Czy są dowody na to, czy też nadal musimy w to tylko wierzyć? Redaktor naczelny magazynu „Odkrywca” postara się odpowiedzieć na to pytanie.
17.30 Maciej Bartków „Strażnicy IV Rzeszy, czyli niemieckie podziemie na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej”
W trakcie spotkania będziemy mogli zapoznać się z tymi niepublikowanymi wcześniej materiałami archiwalnymi. Opierając się na swoich ustaleniach Maciej Bartków przedstawia działalność podziemia niemieckiego na Dolnym Śląsku tak, jak wyglądała ona w rzeczywistości.
18.30 Adam Węgłowski „Kuba Rozpruwacz – czy jego tropy prowadzą do Polski? Wykład tylko dla dorosłych.
Czy Kuba Rozpruwacz faktycznie mógł pochodzić z ziem polskich? Który z tropów wiódł na Śląsk? Dlaczego Kuba Rozpruwacz zyskał taki światowy rozgłos, podczas gdy jeszcze straszniejszy śląski kanibal Karl Denke pozostaje praktycznie nieznany?
Sala Krzywa
11.30 Michał Banaś – „LIDAR, RADAR, LASER – sprzymierzeńcy poszukiwaczy czy sceptycy?
Miłośnicy tajemnic historii często korzystają z geoportalu czasami nie do końca rozumiejąc zasady jego działania. Podczas spotkania poznamy te zasady. Przedstawiony zostanie także nowy gracz w tej dziedzinie – zespół satelitów TANDEM_X o niewyobrażalnej rozdzielczości.
12.30 Adam Grajewski – „Problematyka odzyskiwania skradzionych bądź zaginionych dóbr kultury”
Kom. dr Adam Grajewski, koordynator policyjny specjalizujący się w przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym przybliży problematykę związaną z odzyskiwaniem tego, co najcenniejsze dla naszego dziedzictwa. Wykład w ramach konferencji: „Zaginione – poszukiwane – odnalezione”
13.30 – „Karol Soberski „Skarb Dziedzica”, czyli niezwykła historia życia i działalności pewnego dziedzica spod Gniezna i skarbu, który odkrył i w 1939 roku ponownie ukrył”
Opowieść o niesamowitych wydarzeniach ze skarbami w tle, które rozegrały się na pograniczu Wielkopolski i Pałuk w XIX i pierwszej połowie XX wieku. W czasie spotkanie nie zabraknie również historii eksterminacji zakładu psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie. Ta zbrodnia pochłonęła oficjalnie blisko 4 tysiące osób. Nieoficjalnie zamordowanych pacjentów „Dziekanki” może być dwu- lub trzykrotnie więcej…
Sale Cesarskie – I piętro
- Wystawa „Miasta do góry nogami – podziemia Europy i ich tajemnice”
14.00 Wernisaż wystawy „Miasta do góry nogami – podziemia Europy i ich tajemnice” związany z premierą książki Joanny Lamparskiej i Piotra Kałuży pod tym samym tytułem Dziedziniec honorowy
11.00 Pokaz artyleryjski strzelania bojowego z armaty górskiej oraz moździerza okopowego w wykonaniu Grupy Rekonstrukcji Historycznej Artyleria
12.30 Pokaz artyleryjski strzelania bojowego w wykonaniu Grupy Rekonstrukcyjnej Cesarsko-Królewskiej GRH Artyleria Jacek Słupski
16.00 Pokaz artyleryjski strzelania bojowego z armaty górskiej oraz moździerza okopowego w wykonaniu Grupy Rekonstrukcji Historycznej Artyleria
17.00 Pokazy walki szablą rosyjską „szaszką” w wykonaniu Grupy Wojsk Kaukaskich GRH „Dzika Dywizja”
18.00 Odprawa oddziałów – pokazy musztry Legionów Polskich i Armii Carskiej Rosji
Dziedziniec honorowy
11.00-17.00 – W cztery oczy. Spotkania z wykładowcami Dolnośląskiego Festiwalu Tajemnic przy naszym Stoliku Autorskim
14.00 „Kup Pan Zamek” – prezentacja Agencji Nieruchomości Rolnych
14.30 „Utracone skarby” – Jest 1917 rok. Oddział rosyjski podchodzi pod polski klasztor żądając wydania najcenniejszych zabytków…. – Widowisko w wykonaniu grup rekonstrukcji historycznej
20.00 „Charlie żołnierzem” w reżyserii Charlie Chaplinem. Niemy film z 1918 roku z muzyką na żywo zespołu Czerwie
Niedziela 13.08.2017
Sala Balowa
- ZAGINIONE – POSZUKIWANE – ODNALEZIONE
10.00 Robert Kudelski – „Kto ukradł Rafaela? Grabież dzieł sztuki na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką”
Tysiące zabytków zaginęło w czasie II wojny światowej. Wśród nich ten najsłynniejszy „Portret młodzieńca” Rafaela Santi. Dokąd wiodą tropy skradzionych dzieł sztuki?
Wykład w ramach konferencji: „Zaginione – poszukiwane – odnalezione”
11.00 Karina Chabowska – „Po nitce do kłębka – poszukiwanie i odzyskiwanie polskich strat wojennych przez resort kultury”
O tym co, kiedy i jak odzyskuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opowiada pracownik Wydziału ds. Strat Wojennych. Resort kultury zajmuje się zagadnieniem polskich strat wojennych w zakresie dóbr kultury od początku lat 90 XX wieki, kiedy to powrócono po przeszło 40 latach do tematu restytucji dzieł sztuki zagrabionych z polskich kolekcji publicznych, prywatnych czy kościelnych. Sprzymierzeńcem stają się również nowe technologie ułatwiające identyfikację utraconych przez Polskę dzieł.
Wykład w ramach konferencji: „Zaginione – poszukiwane – odnalezione”
12.00 Łukasz Orlicki – ”Po skarby i przygodę – badania terenowe Grupy Eksploracyjnej Miesięcznika Odkrywca”
Szukali Szczeliny Jeleniogórskiej, miejsc katastrof lotniczych, badali zamek Grodno i eksplorowali podziemia Gontowej w Górach Sowich. Wskazali miejsce zbrodni na żołnierzach wyklętych w Starym Grodkowie. Odbyli daleką wyprawę do syberyjskich łagrów. Ale to dopiero początek…
13.00 Agata Byszewska – „Tajemnica kontekstu. Poszukiwania zabytków a ochrona dziedzictwa archeologicznego”
Poszukiwacze i archeolodzy. Temat stary jak świat. Jak poszukiwania zabytków mają się do ochrony dziedzictwa archeologicznego? O tym, między innymi na przykładach pól bitewnych pod Pułtuskiem i Sarbinowem.
Wykład w ramach konferencji: „Zaginione – poszukiwane – odnalezione”
- SKARBY OBOK NAS
15.15 Artur Błażejewski – „Skarb z Zakrzowa – jak rozkradziono książęce groby barbarzyńców”
Pierwszy grób odkryli robotnicy. Grób zniszczyli, skarby rozkradli. Drugi i trzeci grób zostały odnalezione rok później. Tym razem udało się je zabezpieczyć. Wszystko działo się w 1886 i 1887 roku w Zakrzowie, dzisiaj dzielnicy Wrocławia. Nasz gość opowie o niezwykłej historii złotych i srebrnych ozdób, monet, naczyń i innych przedmiotów z książęcych pochówków a także ich drugowojennych losach.
Wykład w ramach konferencji: „Zaginione – poszukiwane – odnalezione”
16.15 Krzysztof Kaszub – „Podziemna fabryka silników niemieckich łodzi podwodnych w Strzegomiu”
Niestrudzony badacz tajemnic Strzegomia odkrywa nowe wątki związane z drugowojenną historią miasta.
17.15 Spotkanie z Andrzejem Boczkiem, eksploratorem, badaczem kompleksu Soboń.
Tematyka Gór Sowich rozgrzewa wyobraźnię od wielu lat. Co nowego wydarzyło się w ostatnich miesiącach? Czy jest szansa na odkrycie kolejnych kompleksów?
Sala krzywa
10.30 Halina Bryk, Angelika Babula, Patryk Nolberczak – „Ocalić od zapomnienia cmentarz ewangelicki w Gostkowie”
Podczas prac na cmentarzu w Gostkowie natrafili na słoje, w których ukryte były zdjęcia, dokumenty i ubrania. Jakie tajemnice kryje rewitalizowana przez Fundację Anna w Gostkowie nekropolia? Jak ocalić to miejsce?
11.30 Menachem Kaizer – “Od Kaisera do Kajzera. W poszukiwaniu historii i skarbów na Śląsku”
Na Dolny Śląsk przyjechał, żeby przyjrzeć się pracy eksploratorów. Przez przypadek okazało się, że jest krewnym Abrahama Kajzera, więźnia Gross Rosen i autora książki „Za drutami śmierci”. Menachem Kaiser, pisarz i dziennikarz, pochodzi z Toronto, ale dzisiaj żyje pomiędzy Detroit i Nowy Jorkiem. Na festiwalu opowie m.in. o swoich szalonych spotkaniach z poszukiwaczami.
12.30 Robert Gawłowski – „Na Grobli, albo tajemnice wrocławskiej Wieży Ciśnień”
Ilustrowana fotografiami i filmami opowieść o budowniczych, wrocławskiej Wieży Ciśnień. Kim był projektant John Moore i co się z nim stało? Dlaczego Hans Zimmermann zmienił plany budowlane Moore’a? W czym pomagał Zimmermannowi inżynier Alexander Kaumann? Kto obsługiwał wodociągi po upadku Festung Breslau?
13.30 Maciej Malinowski – „Skarby zaczarowanego dworu”
Właściciel renesansowego dworu w Czernej opowie o tym, jak to w XVII wieku ówczesny pan okolicy zabił po pijanemu brata a także o mrocznych czasach II wojny światowej. Na polecenie Alfreda Rosenberga w dworze zostało zmagazynowanych osiem wagonów muzykaliów, m.in. szpinet Mozarta oraz kolekcja Wandy Landowskiej, jednej z najsłynniejszych klawesynistek świata.
Park zamkowy
14.30 „Legiony Polskie w natarciu”
Legiony Polskie pod dowództwem Józefa Piłsudskiego zdobywają rosyjskie fortyfikacje polowe – widowisko historyczne
Dziedziniec honorowy
11.00 Pokaz artyleryjski strzelania bojowego z armaty górskiej oraz moździerza okopowego w wykonaniu Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Artyleria”
12.30 Pokaz artyleryjski strzelania bojowego w wykonaniu Grupy Rekonstrukcyjnej Cesarsko-Królewskiej Armii GRH „Artyleria Jacek Słupski”
16.00 Pokaz artyleryjski strzelania bojowego z armaty górskiej oraz moździerza okopowego w wykonaniu Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Artyleria”
17.00 Pokazy walki szablą rosyjską „szaszką” w wykonaniu Grupy Wojsk Kaukaskich GRH „Dzika Dywizja”
18.00 Odprawa oddziałów – pokazy musztry
13.00 i 16.00 – Michał Banaś demonstruje na działających makietach, co dzieje się w podziemiach Zamku Książ
11-17.00 – W cztery oczy. Spotkania z wykładowcami Dolnośląskiego Festiwalu Tajemnic przy naszym Stoliku Autorskim.
(BaPu)