Na początku prowadzenia firmy, niezależnie od jej formy, należy liczyć się z tym, że zamiast zysków będziemy odnotowywać straty. Niestety, nie zawsze jest to kwestia pierwszego miesiąca funkcjonowania na rynku – niekiedy okres, w którym firma przynosi straty, trwa nawet przez kilka lat. Co to oznacza dla przedsiębiorcy? Czy może on później, kiedy firma będzie na siebie zarabiać, odliczyć straty z lat ubiegłych?

Andrzej Lazarowicz, prezes wfirma.pl

Straty z lat ubiegłych – jak je zdefiniować?

Najprościej możemy określić stratę jako sytuację, w której w konkretnym roku podatkowym suma kosztów uzyskania przychodów przewyższa same osiągnięte przychody. Dokładne określenie straty z lat ubiegłych prowadzonej działalności można znaleźć w zeznaniach rocznych za poprzednie lata – na przykład w przypadku przedsiębiorców, rozliczających się na na zasadach ogólnych i składających zeznanie roczne na formularzu PIT-36, będzie ona ujęta w części D.1., w polu dotyczącym strat z pozarolniczej działalności gospodarczej (pole numer 56 PIT-36 wersja 22).

Przedsiębiorcy, którzy rozliczają się za pomocą podatku liniowego i składają w związku z tym zeznanie roczne na formularzu PIT-36L, wykazują ją natomiast w części D, w polu 16 (PIT-36L wersja 11).

Straty z lat ubiegłych – rozliczenie straty w zeznaniu rocznym

Według art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik, który poniósł stratę w konkretnym roku podatkowym, może ją odliczyć od dochodu w ciągu pięciu kolejnych lat podatkowych – pod warunkiem, że strata z lat ubiegłych będzie pomniejszać dochody z tego samego źródła, z którego podatnik poniósł stratę. Ważne jest poza tym, że jednorazowo (czyli w jednym rozliczeniu rocznym) może on odliczyć maksymalnie 50% straty z każdego z pięciu poprzednich lat, w których ona wystąpiła.

Przykład 1.

Pan Kowalski osiągał następujące wyniki z prowadzonej działalności w poszczególnych latach:

2013 – strata 6000 zł

2014 – strata 3000 zł

2015 – dochód 15000 zł

Zgodnie z obowiązującymi przepisami pan Kowalski w rozliczeniu rocznym za rok 2015 może odliczyć od dochodu odpowiednio 50% starty z roku 2013 (3000 zł) oraz 50% straty z roku 2014 (1500 zł). Jeżeli w kolejnych latach pan Kowalski osiągnie dochód, może rozliczyć pozostałą stratę. Podatnicy, rozliczający się na zasadach ogólnych (czyli na formularzu PIT-36), mogą odliczyć stratę na stronie trzeciej, w części E, w polu 151 (PIT-36 wersja 22).

Przedsiębiorcy, składający deklarację PIT-36L, wpisują kwotę straty z lat ubiegłych na pierwszej stronie deklaracji w części E, w polu numer 23 (PIT-36L wersja 11).

W każdym z wymienionych przypadków należy wykazać kwotę starty i źródła jej powstania (czyli głównie lata podatkowe, w których powstała).

Straty z lat ubiegłych – rozliczenie straty w bieżących zaliczkach na podatek dochodowy

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdziemy zapisów, mówiących o tym, czy stratę z lat ubiegłych należy rozliczać dopiero w zeznaniu rocznym. Można zatem uwzględniać odliczenie już przy zaliczkach okresowych pod warunkiem, że zeznania, z których strata wynika zostały już złożone w urzędzie oraz że wystąpił dochód (strata z lat ubiegłych może być odliczana jedynie, gdy wystąpił dochód).

Potwierdzają to liczne interpretacje podatkowe dyrektorów izb skarbowych, na przykład interpretacja indywidualna z dnia 09.08.2011 r. (sygn. IPTPB1/415-42/11-2/ASZ), wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, w której stwierdzono, że:

(…) przepisy regulujące rozliczenie straty w następnych latach nie wskazują, czy rozliczenia takiego należy dokonać dopiero po zakończeniu danego roku podatkowego, czy też w jego trakcie. Co za tym idzie, w przypadku braku szczegółowych uregulowań w tym zakresie należy przyjąć, że możliwe jest rozliczenie tej straty zarówno w trakcie roku podatkowego, jak i po jego zakończeniu, a wybór stosownej metody po zostaje w gestii podatnika.

W przypadku, gdy podatnik pomimo dokonywania odliczenia części straty z lat ubiegłych w trakcie roku podatkowego z dochodu bieżącego (zaliczkowo), w ostatecznym rozliczeniu za ten rok podatkowy nie osiągnął dochodu, lecz stratę, w związku z czym nie będzie mógł skorzystać z odliczenia, nie traci kwoty straty, którą „zaliczkowo” odliczył. Kwota ta może być bowiem odliczona w kolejnych latach podatkowych.

Straty z lat ubiegłych – zamknięcie lub zawieszenie, a następnie wznowienie działalności Należy zapamiętać, że jeżeli podatnik zamknie lub zawiesi działalność gospodarczą, a następnie ją wznowi, 5-letni termin na rozliczenie poniesionej straty uwzględnia okres, kiedy działalność była zawieszona lub zamknięta.

(Kris)