Z Arkadiuszem Pawlakiem, Prezesem Zarządu Zachodniopomorskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., o pakiecie antykryzysowym dla zachodniopomorskich przedsiębiorców, wpływie pandemii na sektor MŚP, dalszych perspektywach rozwoju oraz współpracy z Funduszem Regionu Wałbrzyskiego w ramach Pożyczki Płynnościowej, umożliwiającej finansowanie kapitału obrotowego na pokrycie bieżących wydatków.

Jakie działania w czasie pandemii podejmowała Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego celem wsparcia zachodniopomorskich przedsiębiorców?

– Gwałtowne, nieoczekiwane zmiany przed jakimi stanął sektor MŚP znacząco wpłynęły na działania Spółki i Funduszu, które skupiły się przede wszystkim na pomocy przedsiębiorcom z branż najbardziej dotkniętych skutkami epidemii, wychodząc im naprzeciw z pakietem produktów służących poprawie ich zagrożonej płynności finansowej i oferując im, na atrakcyjnych warunkach, środki na kapitał obrotowy i „rekonwalescencję”. Z pomocą Pośredników Finansowych zaangażowanych zwyczajowo w dystrybucję środków zarządzanych przez Spółkę, w latach 2020 i 2021 na pomoc przedsiębiorstwom, ZARR S.A. przeznaczył 38 mln zł w postaci Pożyczki Płynnościowej oraz 70 mln zł w postaci Reporęczenia Płynnościowego. Jednocześnie, Spółka podjęła się walki ze skutkami epidemii i pomocy zagrożonym przez nią sektorom w sposób bardziej bezpośredni wprowadzając w swoich strukturach szereg zmian, które umożliwiły dystrybucję potrzebnych przedsiębiorcom środków bez udziału pośredników finansowych, w tzw. modelu dwustopniowym. Dzięki tym zabiegom, do najbardziej potrzebujących przedsiębiorstw trafiły środki w wysokości ok. 24,5 mln zł. Rozwiązanie stanowi element Zachodniopomorskiego Pakietu Antykryzysowego przygotowanego przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego Olgierda Geblewicza.

Czy pandemia mocno dotknęła sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) na Pomorzu Zachodnim? Jak się zmieniły ich potrzeby?

– Zgodnie z „Raportem o stanie gospodarki małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce” w tym na Pomorzu Zachodnim, recesja wywołana pandemią mocno odbiła się na funkcjonowaniu przedsiębiorstw i rynku pracy. Dostępne dane nie pozwalają całościowo ocenić wpływu epidemii koronawirusa na gospodarkę pełniejszy obraz zmian będziemy w stanie wykazać dopiero w kolejnych latach. Wiele wskazuje, że sektor MSP wyszedł z tej próby zwycięsko – wyniki badań PARP pokazują m.in. rosnący optymizm przedsiębiorców i ich ambitne plany inwestycyjne. Stopniowe znoszenie administracyjnych ograniczeń bez wątpienia przyczyni się do dalszego wzrostu popytu i podaży.

W czerwcu 2021 roku Fundusz Regionu Wałbrzyskiego podpisał aż 6 umów z Zachodniopomorską Agencją Rozwoju Regionalnego S.A. w łącznej wysokości 20 mln zł na udzielanie Pożyczek Płynnościowych w ramach działań antykryzysowych. Jak wygląda to wsparcie zwrotne?

– Pożyczki płynnościowe to wsparcie dla mikro, małych i średnich firm dotkniętych skutkami pandemii COVID-19 na utrzymanie bieżącej działalności i zapewnienie płynności finansowej w firmie. Z pożyczki można sfinansować m. in. pensje pracowników, w tym opłaty na rzecz ZUS i US, opłacić czynsz za wynajem lokalu, zakupić towary oraz uregulować należności wobec kontrahentów.

Jakie warunki przedsiębiorca musi spełnić, by uzyskać pożyczkę płynnościową?

-W pierwszej kolejności przedsiębiorca musi spełnić kryteria podmiotowe, tj. posiadać status mikro-, małego bądź średniego przedsiębiorstwa, działać w sektorach szczególnie dotkniętych bezpośrednimi skutkami epidemii COVID-19, zwłaszcza w branży usługowej (m.in. transport, turystyka, kultura, hotelarstwo, handel detaliczny, gastronomia) oraz posiadać siedzibę lub prowadzić działalność gospodarczą na terenie województwa zachodniopomorskiego. W drugiej kolejności ocenie podlega zdolność do spłaty pożyczki czyli „pod lupę” bierzemy jego kondycję finansową, która na skutek COVID-19 mogła ulec pogorszeniu ale jest na tyle stabilna, by dać możliwość spłacić zaciągnięte zobowiązanie.

Wśród klientów ZARR jest wiele firm prowadzących działalność turystyczną. Czy turystyka szybko się odbuduje?

– Po pandemiczną nową rzeczywistość w branży turystycznej cechuje wiele niewiadomych. Wysoce prawdopodobne wydają się następujące konkluzje: Na krótką metę pierwszym wyborem większości turystów może być powrót do normalności przedcovidowej i odbudowa ruchu turystycznego zgodnie z wówczas obowiązującymi wzorcami, o ile tylko pozwolą na to warunki sanitarne. Równolegle będziemy mieli do czynienia z oddziaływaniem czynników związanych z wystąpieniem pandemii, a więc wzrost podróży krajowych i rozwój miejskich hoteli Spa&Wellnes. Ponadto, zwłaszcza na średnią i dłuższą metę nie można wykluczyć pojawienia się kolejnych, dzisiaj nieprzewidywalnych czynników modyfikujących funkcjonowanie światowego i krajowego rynku turystycznego.

Dlaczego środki zwrotne mają przewagę nad dotacjami czy kredytami bankowymi?

– Wsparcie zwrotne ze środków publicznych Województwa Zachodniopomorskiego stanowi bardzo dobrą alternatywę dla kredytów bankowych. Co jest bardzo istotne, szczególnie w dobie pandemii, tj. w czasie gdy wielu przedsiębiorców zmaga się z problemami finansowymi, wsparcie udzielane jest co do zasady na warunkach korzystniejszych niż rynkowe, zgodnie z zasadami udzielania pomocy publicznej. W przypadku produktów o charakterze pożyczkowym nie jest wymagany wkład własny oraz przedsiębiorca ma prawo do 6-miesiecznej karencji w spłacie kapitału lub kapitału i odsetek pożyczki, od dnia jej przyznania, co oznacza, że pierwszą ratę będzie mógł zapłacić dopiero po pół roku od zaciągnięcia zobowiązania. Jako podstawowe zabezpieczenie w przypadku pożyczek, przedsiębiorca zobowiązany będzie wystawić weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Inne będą zależne od sytuacji finansowej wnioskodawców oraz od wnioskowanej kwoty pożyczki. Dzięki takim korzystnym warunkom, firmom łatwiej będzie przetrwać trudny okres tąpnięcia gospodarczego wywołanego epidemią COVID-19.

Dziękuję za rozmowę. 

Anna Juszczak-Wątor